ارزیابی هیبریدهای جدید مونوژرم چغندرقند از نظر تحمل به خشکی

این تحقیق با هدف ارزیابی تحمل به خشکی هیبریدهای جدید مونوژرم چغندرقند انجام گرفت. به­منظور گزینش هیبرید­های امیدبخش و متحمل، دو آزمایش مجزا در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با چهار تکرار بر روی 25 ژنوتیپ چغندرقند (23 هیبرید جدید مونوژرم و دو شاهد متحمل و معمولی) در ایستگاه تحقیقاتی مهندس مطهری (کمال شهر کرج) در سال 1391 اجرا شد. آبیاری­ها تا مرحله تنک و وجین (استقرار بوته­ها) به­طور معمول انجام شد. آبیاری­های بعدی در شرایط نرمال پس از 90 میلی­متر و در شرایط تنش پس از 200 میلی­متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس a صورت گرفت. صفات مورد ارزیابی شامل عملکرد ریشه، درصد قند، عملکرد شکر، میزان سدیم، میزان پتاسیم، میزان نیتروژن مضره، ضریب قلیائیت، درصد قند ملاس، عملکرد شکر سفید و ضریب استحصال شکر بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تحت شرایط تنش خشکی از نظر تمامی صفات بین ژنوتیپ­ها اختلاف بسیار معنی­داری وجود داشت. بر­اساس نتایج تجزیه رگرسیون گام­به­گام صفات عملکرد ریشه، عیارقند، میزان سدیم و میزان پتاسیم بیش از 99 درصد تغییرات عملکرد شکر سفید را در شرایط تنش خشکی توجیه کردند. بر­اساس تجزیه خوشه­ای نیز ژنوتیپ­های مورد بررسی تحت شرایط تنش خشکی در چهار گروه قرار گرفتند که در این میان، گروه اول شامل ژنوتیپ­های شماره 25، 20 و 3 که گروه برتر از نظر عملکرد و کیفیت شناخته شد. در نهایت، هیبرید­های شماره 20، 3، 8، 18، 7، 13 و 19 که هم از لحاظ شاخص تحمل به تنش (sti) و هم از لحاظ صفات عملکردی در شرایط تنش برتر بودند، متحمل­ترین هیبرید­ها به تنش خشکی معرفی شدند.